Klik hier voor grote afbeelding (met gegevens)
Het Pantheon van Rome
Santa Maria ad Martyres

Een van de merkwaardigste Romeinse tempels is het Pantheon. Door zijn voorgevel lijkt het op een gewone tempel, maar in wezen gaat het om een rond gebouw, in één keer overspannen door het beroemste koepelgewelf uit de architectuurgeschiedenis. Hoewel er een ouder bouwwerk van keizer Agrippa aan vooraf gaat (zijn naam staat op het fries), is het huidige grotendeels te beschouwen als het werk van Keizer Hadrianus (ook bekend van Hadrians Wall). De bouw duurde van 118 tot 125, de tempel was aan alle goden gewijd.
Dat hij nog bestaat is te danken aan paus Bonifatius IV, die in 608 alle goden schrapte, op die éne na. De rotunda werd gewijd aan 'Santa Maria ad Martyres' en sindsdien fungeert deze als kerk. Dat voorkwam niet dat de koperen bekleding van de cassetten en de voorhal in 1625 door een andere paus geroofd werd om kanonnen van te gieten en het baldakijn boven het altaar van de Sint-Pieter.
De diameter is inwendig 43 meter en dat is ook de hoogte van de koepel. In het midden is een ronde opening uitgespaard van 9 meter, de oculus, waardoor het inregent op de iets bol lopende marmeren vloer. Hierdoor komt ook alle licht van boven. Het gewicht van de koepel, verminderd door cassetten uit te sparen, wordt geschoord door de enorme massa van de muren. Het Pantheon is hoofdzakelijk een betonnen gebouw, aangevuld met baksteen en oorspronkelijk ook uitwendig heel rijk afgewerkt met een marmeren bekleding.
De voorhal heeft 16 enorme zuilen, waarvan er acht op een rij het hoofdgestel met timpaan dragen.





Tekst: Jean Penders (09-2006). Bronnen: zie literatuurlijst. Afbeelding: Jean Penders